Πέμπτη 22 Αυγούστου 2013

Λήσταρχος Τσᾶκος: Οἱ σφαῖρες δέν γυρίζουν πίσω.



 ΕΙΣΑΓΩΓΗ
 Θά σᾶς μιλήσω γιά μιά ἑλληνική ταινία πού εἶδα αὐτές τίς μέρες στό youtube. Ἔχει τίτλο "Οἱ σφαῖρες δέν γυρίζουν πίσω" τῆς FINOS FILM, καί εἶναι σαφῶς ἐπηρεασμένη ἀπά τά γουέστερν σπαγγέτι Βέβαια,  πολλοί άπό τούς κινηματογραφικούς ξερόλες -κουλτουραίου στύλ -, χαρακτήρισαν περιφρονητικά τό εἶδος, (γουέστερν σπαγγέτι) ὠς κινηματογραφική ὑποκουλτούρα.  Ὁμολογῶ, ὅτι οἱ κουλτουρέ κρίσεις τους, μ΄ἀφήνουν παγερά ἀδιάφορο.









Η ΤΑΙΝΙΑ
Ἡ ταινία  μ΄ ἄρεσε, πρώτα-πρώτα γιά τόν τόπο πού γυρίστηκε. Στυμφαλία λίμνη. Δέν τήν ἤξερα τήν περιοχή -δέν ἔχω πάει ποτέ -καί μ΄ἐντυπωσίασε τό φυσικό της περιβάλλον. Μερικές δέ φορές, τό τοπίο έγκλωβίστηκε θαυμάσια στό λιτό κινηματογραφικό καρέ.

ΣΚΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΗΘΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΤΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ.

Ἡ ταφή τῶν ληστῶν.
Τρεῑς ἀπό τούς ληστές, πέσαν ἤδη νεκροί στήν μάχη πού ἔδωσαν  στήν καλύβα, ἐναντίον τοῦ Στάθη,  τῆς ἀδελφῆς του Πηγῆς καί τοῦ -μετανοημένου ληστή -Τσάκου.  Οἱ νικητές ἄνοιξαν τούς τάφους τῶν νεκρῶν ληστῶν γιά νά τούς θάψουν, καί ὁ Στάθης πιάνει τό φτυάρι. Ἐπεμβαίνει τότε ἡ ἀδελφή του, ἡ Πηγή, καί ἀκούγεται ὁ ἐξῆς διάλογος:

Πηγή     : - Στάσου! Τί κάνεις ἐκεῖ;
Στάθης  : -Τί τρέχει;
Πηγή    :- Κάποιος δέν πρέπει νά πεῖ μιά προσευχή;
Στάθης : -Γιά τούς ληστές;
Πηγή   : -Οἱ ληστές δέν εἶναι χριστιανοί;



Ὁ παραπάνω διάλογος, δέν εἶναι τό μοναδικό ἠθικολογικό στοιχεῖο τῆς ταινίας, εἶναι ὅμως ἀρκούντως ἐνδεικτικό, γιά τό ποιά ἦταν ἡ ἠθολογική κατάσταση στήν ἑλληνική κοινωνία τήν δεκαετία τοῦ '60 στήν ὁποία γυρίστηκε ἡ ταινία, καί πῶς ἀντανακλοῦσε  ἡ κατάσταση αὐτή στό σινεμά τῆς ἐποχῆς,  Συμπόνοια, ἀκόμη καί σέ κακούργους.  Ἡ Πηγή, συμπονεῖται τούςνεκρούς  ληστές,  ὁ ἀρχηγός τῶν ὀποίων, μόλις πρίν τήν μάχη έπιδίωξε νά τήν βιάσει.

Ἡθική διαστρωμάτωση τῶν ληστῶν.
Ὅπως φαίνεται στήν ταινία, ὐπὴρχαν "κακοί" καί "καλοί" ληστές στά χρόνια πού ἀναφέρεται αὐτή , πού τοποθετεῖται χρονικά  κάπου στόν μεσοπόλεμο, ἀφοῦ ὁ ληστής Τσᾶκος εἶχε ὑπηρετήσει στά Μακεδονικά Σώματα.  Κάποια στιγμή τῆς ταινίας λοιπόν, ὁ ληστής Τσᾶκος, πού ὐπερασπίζονταν μέ ὁπλο τήν Πηγή, φωνάζει τό ἐξῆς στούς "κακούς" ληστές:

- Ρέ σεῖς! Δέν ντρέπεστε νά βάζετε ντουφέκι μέ μιά κοπέλλα. Οἱ ληστές δέν εἶναι ἄνανδροι. (!!!!)


Ἡ - αὐτοβούλως - ἐπιστροφή τοῦ Τσάκου στήν φυλακή.
Τό μεγαλεῖο τῆς ὑπόθεσης ἔρχεται στό τέλος τῆς ταινίας, ὅπου ὁ πλήρως μετανοήσας Τσᾶκος, έπιστρέφει αὐτοβούλως στήν φυλακή γιά νά ἐκτείσει τό ὑπόλοιπο τῆς ποινῆς του, ἐνώ ἡ Πηγή πού τόν ἀγάπησε θά  περιμένει τήν ἀποφυλάκιση του, προκειμένου νά παντρευτοῦν.

Tσᾶκος: - Θά  πάω ἐκεῖ πού πάνε ὅσοι χρωστᾶνε. Θά κάτσω ἐκεῖ τρεῖς χειμῶνες καί τρία καλοκαίρια. Τότε θάρθω. Ἄνοιξη θᾶναι.


Ὁ Τσᾶκος, διαμηνύει ἔτσι. στό κάθε ἕνα μέλος τῆς κοινωνίας, ὅτι ὑπάρχει γκλημα, ἀλλά ὑπάρχει καί τιμωρία πού συνιστᾶ καί  ἐξιλέωση. Μετά δέ,  θά ἐπιστρέψει γιά νά παντρευτεῖ τήν Πηγή. Θα εἶναι "ἄνοιξη". Ἡ  ἐποχή δηλαδή τοῦ νέου, τοῦ καινούργιου, τοῦ ὄμορφου.

Ἡ ὑπαρξιακή ἀναζήτηση τοῦ Τσάκου.
Βέβαια, δέν μπορῶ νά μήν σημειώσω καί τίς ὑπαρξιακές ἀναζητήσεις τοῦ Τσάκου, πού ἐκφράζονται μέ μιά ἐρώτηση-ἀπάντηση, ὅταν ἔχοντας  αἰχμάλωτο τόν Στάθη σέ μιά καλύβα,  ὁ τελευταῖος τοῦ έπιτίθται λεκτικά.

Τσᾶκος: - Πᾶψε νά μέ κοιτᾶς καί κοιμήσου. Αὔριο στόν γυρισμό θά σέρνεσε χάμου...
Στάθης:  -Εἶσαι ζῶο Τσᾶκο...μιλᾶς, σκέφτεσαι περπατᾶς στά δύο πόδια, μοιάζεις μέ ἄνθρωπο, ἀλλά δέν εἶσαι.
Τσᾶκος -Τί πᾶ νά πεῖ ἄνθρωπος; (...) κάποτε ἔβλεπα ἀπό μακρυά κανένα τσομπᾶνο. Περνοῦσε ἀπό μακρυά, μ΄ἔριχνε καμμιά ματιά κι΄ ἔφευγε...οἱ ἄνθρωποι! (...) ὅλα μου τά χρόνια τά πέρασα στό δάσος καί στό βουνό. Δέν τήν βαστάω τήν φυλακή.


                                                   Ἡ ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ
Ἐδώ θά πρέπει νά ἐξηγήσουμε τήν ὑπόθεση τῆς ταινίας  (κάποτε πρέπει νά τό κάνουμε)
Ὁ Στάθης λοιπόν, κατηγορήθηκε γιά τόν φόνο ἑνός ληστή, καί κλείσθηκε στήν φυλακή. Κάποια στιγμή δραπέτευσε, καί τότε ἡ Διοίκηση ἀνέθεσε σέ ἕνα ἀπόβρασμα τῆς φυλακῆς, τόν κατάδικο Τσᾶκο, νά βρεῖ τόν Στάθη, νά τόν φέρει πίσω, καί  νά κερδίσει ἔτσι τήν ἐλευθερία του. Μετατρέπει δηλαδή ἡ Διοίκηση τόν Τσᾶκο, σέ κυνηγό κεφαλῶν.

Ταυτόχρονα ὅμως, τόν δραπέτη Στάθη, ἀναζητοῦν καί οἱ συνεργάτες τοῦ νεκροῦ ληστή, γιατί πιστεύουν ὅτι ὁ Στάθης σκότωσε τόν συνεργάτη τους γιά νά τοῦ κλέψει τά.... κλοπιμαῖα τῶν ληστειῶν.
Ὅμως, μέσα ἀπό διάφορες καταστάσεις, ὁ κυνηγός κεφαλῶν  Τσᾶκος, ἀποτινάζει σιγά-σιγά ἀπό πάνω του τό πνεῦμα τοῦ ληστή καί συμπορεύεται μέ τόν Στάθη, ὅταν ο τελευταῖος τόν σώνει ἀπό τό θανατηφόρο δάγκωμα ἑνός φιδιοῦ.

Γιά τά ὑπόλοιπα, λέω νά δεῖτε τήν ταινία. :-)