Σάββατο 13 Φεβρουαρίου 2010

Απολογητική αγίου Ιουστίνου του μάρτυρος και φιλοσόφου

Η αρχαία εκκλησία στα πρώτα της βήματα αντιμετώπισε επιθέσεις από τον τότε κυρίαρχο παγανιστικό κόσμο. Οι χριστιανοί κατηγορήθηκαν μεταξύ των άλλων, για Θυέστεια Δείπνα (καννιβαλισμούς ) και …..περιφρόνηση προς τους νενομισμένους (δηλαδή κρατικούς) θεούς . Ένα από τα συνεκτικά στοιχεία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ήταν η θεοποίηση του εκάστοτε αυτοκράτορα. Προς τιμήν του, ανεγείροντα ναοί, και οι λαοί της αυτοκρατορίας προέβαιναν σε σχετικές λατρευτικές πράξεις. Το γεγονός αυτό, η απόδοση λατρείας σε κάποιον άνθρωπο όπως ήταν ο αυτοκράτορας , ήταν όμως έξω και πέρα από την χριστιανική πίστη.
Έτσι λοιπόν τα μέλη της αρχαίας Εκκλησίας χαρακτηρίσθηκαν ‘ασεβείς‘ αλλά και επαναστατικά στοιχεία μέσα στην αυτοκρατορία, αφού δεν δέχονταν τον αυτοκράτορα σαν θεό, απέρριπταν δηλαδή την κρατική θρησκεία της αυτοκρατορίας. Κάτω από αυτό το πρίσμα, κινήθηκαν οι διωγμοί.
Σε όλες αυτές τις κατηγορίες, το βάρος της υπεράσπισης των χριστιανών, το ανέλαβαν πιστοί, όλοι πρώην ειδωλολάτρες, κάτοχοι –οι περισσότεροι - αξιοσημείωτης φιλοσοφικής παιδείας. Αυτοί ονομάσθηκαν το πρώτον, Απολογητές. Με τους λόγους τους δεν προάσπισαν την πίστη μας μόνο μπροστά στις κρατικές αρχές, αλλά την παρουσίασαν μαχητικά στον εθνικό και ιουδαϊκό κόσμο.
Μεταξύ αυτών των Απολογητών, σε ιδιαίτερη θέση προβάλλεται ο πρώην ειδωλολάτρης, διδάσκαλος της φιλοσοφίας, Ιουστίνος, ό οποίος λόγω του βιαίου θανάτου του από τους παγανιστές, (αποκεφαλίσθηκε το 165) τιμάται ως άγιος από την εκκλησία, αποκαλούμενος πλέον, Άγιος Ιουστίνος ο μάρτυς και φιλόσοφος. (4 Ιουνίου).


Παρουσιάζουμε ένα βιβλίο των Προτύπων Θεσσαλικών Εκδόσεων με τίτλο, Άγιος Ιουστίνος ο φιλόσοφος, το οποίο περιέχει απολογητικά κείμενα του αγίου.


Το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες-λόγους.
Λόγος Α΄ Προς τουςΈλληνεςΣτον λόγο αυτό, ο αγ. Ιουστίνος ασκεί κριτική σε αισχρές και εγκληματικές πράξεις που περιγράφονται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια.
Λόγος Β΄ Παραινετικός προς τους Έλληνες. Είναι ο εκτενέστερος λόγος από τους τέσσερις, και αναλύεται σε τριανταοκτώ ενότητες.
Στον λόγο αυτό ο αγ. Ιουστίνος αναφέρεται στις διαφορετικές απόψεις των φιλοσόφων για την δημιουργία του κόσμου, για να τονίσει την σύγχιση των επιστημόνων της εποχής για κοσμολογικά ζητήματα. Αναφέρει την άποψη του Θαλή που είπε ότι αρχή όλων των όντων είναι το νερό, τον Αναξίμανδρο που θεωρεί σαν αρχή των πάντων το άπειρο, την άποψη του Ηράκλειτου, πως αρχή των πάντων είναι η φωτιά και ομοίως για άλλους φιλοσόφους
Ακόμη παραθέτει εδάφια από τους Ορφικούς ύμνους, και τους Σιβυλλικούς χρησμούς για να καταδείξει ότι στην αρχαία σκέψη ήταν σαφής και έντονη ή άποψη για τη ύπαρξη ενός και μοναδικού Θεού.
Αποσπώ τα εξής από την παράθεση ενός Ορφικού ύμνου:
-Θα μιλήσω σε όσους πρέπει, και σεις οι αμύητοι με θυρόφυλλα μεγάλα να φράξετε τα αυτά σας……..εσύ όμως γιέ μου Μουσαίε να με ακούσεις γιατί θα πω πράγματα αληθινά…….Ένας μόνον είναι αυτοδημιούργητος, αυτού του ενός είναι δημιουργήματα τα πάντα…..και ενώ κανένας άνθρωπος δεν τον βλέπει, αυτός βλέπει τα πάντα
Από την Σίβυλλα, τα εξής:
..έχουμε ξεστρατίσει από τον δρόμο του αθάνατου θεού, και με παράλογη σκέψη τιμούμε έργα χειροποίητα, είδωλα ξοάνων και πεθαμένων ανθρώπων… Και αλλού: …Ένας είναι ο Θεός, ο οποίος είναι και ο μόνος πελώριος και αγένητος (σε σχετική παραπομπή, με λόγους του αγ. Ιωάννη του Δαμασκηνού, διευκρινίζεται ότι το "…αγένητο που γράφεται με ένα «ν» σημαίνει το άκτιστο, αυτό δηλαδή που δεν έγινε, ενώ το αγέννητο που γράφεται με δύο «ν» σημαίνει αυτό που δεν γεννήθηκε.")
Λόγος Γ΄ Περί Μοναρχίας. Ο πιο σύντομος Λόγος που περιλαμβάνεται στο βιβλίο, και στον οποίο παρατίθενται απόψεις για έναν Θεό, που εξέφρασαν, οι Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης, και Φιλήμων. Στα κείμενα που παραθέτει ο Αγ. Ιουστίνος είναι ευδιάκριτα τα σημεία εκείνα, που ονομάσθηκαν σπερματικός λόγος
Αποσπούμε τα εξής:
Σοφοκλής :
… στην πραγματικότητα ένας Θεός υπάρχει, αυτός ο οποίος δημιούργησε τον ουρανό και την απέραντη γη…..πολλοί, όμως, άνθρωποι πλανεμένοι βάλαμε μέσα στην ψυχή μας μεγάλη δυστυχία στήνοντας αγάλματα θεών από πέτρες και ξύλα χωρίς καμιά ψυχή……
Φιλήμων:
…να προσφέρεις θυσία στον Θεό με εντελώς αγαθή διάθεση. Να μην είσαι φανταχτερός τόσο, με χρυσές χλαμύδες, όσο με την καθαρότητα της καρδιάς σου. Αλλού: Ο Θεός λοιπόν σε βλέπει γιατί είναι κοντά σου και σου συμπαραστέκεται.
Ευριπίδης (στηλιτεύοντας τις αισχρότητες των αρχαίων θεών)
Αν οι Θεοί κάνουν κάτι χυδαίο, δεν είναι θεοί.
Λόγος Δ΄ Ερωτήσεις Ελλήνων (ειδωλολατρών) και απαντήσεις Χριστιανών
Ο αγ. Ιουστίνος απαντά ερωτήματα που έχουν σχέση με την ανάσταση των νεκρών, περί Θεού, και περί ψυχής, με φιλοσοφική προσέγγιση, απόρροια της φιλοσοφικής του ιδιότητας την οποία ποτέ δεν απεμπόλησε. (Γι΄αυτό και στην παραπάνω εικόνα, εξεικονίζεται ενδεδυμένος την τυπική ενδυμασία των φιλοσόφων της εποχής).
Απαντάει σε ερωτήσεις, όπως:
-Σε τι διαφέρει ο Θεός από την ψυχή.
-Αν το δημιούργημα μπορεί να είναι άφθαρτο και για ποιο λόγο.
-Από πού φαίνεται ότι υπάρχει Θεός.
Στην ενότητα, υπάρχουν πλήθος παραπομπές σε απόψεις πατέρων της εκκλησίας, αλλά και συγχρόνων θεολόγων.

Στοιχεία για το βιβλίο.
Το κείμενο καταλαμβάνει 141 σελίδες. Είναι καλοτυπωμένο, γραμμένο στην πολυτονική, με ευρετήριο ονομάτων. Την μετάφραση του αρχαίου κειμένου έκανε ο κ. Ν. Κολομπάσης, δρ φιλολογίας, και τον πρόλογο συνέγραψε ο δρ. δογματικής θεολογίας κ. Όμηρος Πολυχρονιάδης.
Κοστίζει περίπου 11- 12 €. Στην σειρά που ανήκει το βιβλίο, που επιγράφεται, Κείμενα εκ της καθ΄ημάς Σοφίας, περιλαμβάνονται ενδιαφέροντες τίτλοι όπως, "Βυζάντιο και πολιτική φιλοσοφία", "Ιωσήφ ο Βρυέννιος. Κατά Λατίνων", "Βυζάντιο και Ισλάμ", και "Θεοδώρητου Κύρου. Ελληνικών παθημάτων θεραπευτική".

30 σχόλια:

  1. Α! Σε λάτρεψα,αγαπημένο μου Σύννεφο με παντελόνια!
    Εξαιρετικές οι πληροφορίες θα το αγοράσω το βιβλιαράκι ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕΕΕΕ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Φίλε μου εξαιρετικό φαίνεται το βιβλίο. Και το βγάζεις πάνω στην ώρα που έχουμε μερικά θεματάκια με τους παγανούς.......

    Απορώ πως δεν το πήραν ακόμα χαμπάρι να έχουμε κι εδω καμια "έφοδο".

    Μια φορά βλέπω έλαβες τα μέτρα σου.
    Τωρα ας έρθουν τους περιμενουμε άφοβα.

    Και μάλιστα με την Σαλογραία και τον Κυπριανό θα έχουμε και δυνατή ομάδα.

    Εχεις Ορθόδοξο τσαμπουκά γι αυτό είσαι για μένα ένας από τους εκλεκτότερους φίλους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Νάσαι καλά γιατρέ.
    Να το αγοράσεις Σαλή. Θα νοιώσεις "ζωντανά¨το περιβάλλον της εποχής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αδελφέ μου Θάνο, με τιμά η φιλία σου. Ευχαριστώ. Το βιβλίο πράγματι είναι εξαιρετικό, αξίζει να διαβαστεί. Όσο για τούς παγανούς, θα ασχολούμαστε μ΄αυτούς όταν έχουμε κέφι. Ετσι δεν είναι; Πάντως το μίσος τους για τον Χριστό είναι απύθμενο. Απορώ πώς μπορούν και τό έχουν σε τέτοια ποσότητα. Βέβαια, διαβάζοντας την σημερινή ανάρτηση αυτού του Σαλού Γραιϊδίου, μου φαίνεται ότι πρέπει να τους βλέπουμε με ένα άλλο μάτι. Διάβασε την ανάρτηση της, και θα καταλάβεις...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Φίλε Cummulus, καλημέρα καλά κούλουμα και καλή σαρακοστή,
    Σίγουρα το βιβλίο θα είναι ενδιαφέρον και ίσως αφορά κάποια περίπτωση, πώς μπορώ να το προμηθευθώ?

    Καλημέρα από τον Πειραιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Γεια σου Πειραιώτη, ευχαριστώ για τις ευχές σου, Καλή σαρακοστή και σε σας. ΤΟ βιβλίο προσωπικά το ζήτησα να με το φέρει ένας βιβλιοπώλης. Πάντως μπορείς να το παραγγείλεις από παντού. Κάποια στιγμή θα σε στείλω όμως και το τηλ των εκδοτών.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @ Και λοιπόν!
    Την καλησπέρα μας στην Ιταλία, και καλή σαρακοστή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Κούκου, τσα!
    Ακόμα χιονίζει εδώ μέσα και μ'αρέσει!
    Φιλιαααααά!
    Να είστε όλοι καλά!-:-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Σαλογραία μου, η αλήθεια είναι ότι θέλουμε να κάνουμε έναν ....χιονάνθρωπο! Γι άυτό αφήνουμε να χιονίζει :-))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Καλησπέρα! Εξαίρετη παρουσίαση ενός πάρα πολύ ενδιαφέροντος βιβλίου! Τοτε, μου είχε φανεί λίγο σχετικά(τιμή/αξία) ακριβό, τώρα σαν να ...αλλάζω γνώμη. :-)

    Θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό το ζήτημα των σιβυλλικών χρησμών ή μάλλον πώς το προσεγγίζει ο Άγιος... Είναι μία λειτουργία της μαντείας μάλλον άγνωστη στους δυτικότροπους όψιμους "λάτρες της αρχαιότητας"...

    Τέλος, θα ήθελα να ρωτήσω, εάν αναφέρεται στην μονοθεΐα ή στην (πολιτική) μονοκρατορία το Κεφάλαιο που επιγράφεται:
    "Λόγος Γ΄ Περί Μοναρχίας"...

    Αυτά προς το παρόν, και καλή Σαρακοστή!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Το αγόρασα...:-)
    Το πότε θα το διαβάσω είναι ένα άλλο ζήτημα...
    Προφανώς είναι πολύ ζεστή η καρδιά σας αφού επιθυμείτε έναν χιονάνθρωπο ο οποίος για χάρη σας, θα... λιώνει!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. @ Φιλαλήθη.
    Το κεφάλαιο αναφέρεται στην μονοθεία.Το μόνο κουσούρι του βιβλίου είναι ότι δεν παραθέτει αρχαίο κείμενο. Πάντως σίγουρα αξίζει τά λεφτά του. Είναι και καλαίσθητο για΄τί έχει μια "οικολογική" λογική στο χαρτί. Εύχομαι και σε σας καλή σαρακοστή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. @ Σαλή.
    Λοιπόν, χιόνι θάχουμε μέχρι να μαζευτεί τόσο, όσο χρειάζεται για να κάνουμε έναν (σαλό) χιονάνθρωπο. Το βιβλίο διάβασε το για να κάνουμε κους-κους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Cummulus
    νόμιζα ότι θα είχε και αρχαίο κείμενο το βιβλίο.
    Δυστυχώς δεν είχε.
    Τώρα διαβάζω το αυτοβιογραφικό τελευταίο βιβλίο της (Ά)Σωτης Τριανταφύλλου από τις εκδόσεις Πατάκη.
    Τη συγγραφέα τη γνώρισα από κοντά στην Πάτρα και μου έκανε μια ιδιαίτερη εντύπωση η ευφυία της και η ΕΥΘΥΤΗΤΑ της, ΈΝΑ ΑΚΕΝΟΔΟΞΟ ΠΟΥ ΔΙΕΚΡΙΝΑ ΕΠΑΝΩ ΤΗΣ.
    Με ενδιαφέρουν απίστευτα τα αυτοβιογραφικά ειλικρινών ή αυτοσαρκαζόμενων ανθρώπων.
    Με βοηθάνε στην αυτογνωσία.
    Το βιβλίο της έχει τίτλο Ο ΧΡΟΝΟΣ ΠΑΛΙ.
    Δεν το συνιστώ σε θεούσους...εμένα όμως που είμαι τρελή για τα πανηγύρια...με ελκύει...
    Ο άγιος Ιουστίνος ως άγιος, διαθέτει γαιδουρινή υπομονή(ξέρεις εσύ) και θα περιμένει τη σειρά του...:-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. @cummulus
    Ευχαριστώ!!! Το ρωτώ, διότι κάποιοι, επιπόλαιοι, συγχέουν τον πολυθεϊσμό με την δημοκρατία, τον δε "μονοθεϊσμό" με την ...αυτοκρατορία.

    Πάντως, προχθές ήταν η πρώτη χιονόπτωση του (εκκλησιαστικού, από Σεπτέμβριο) έτους αυτού στην Θεσσαλονίκη. 8 Μαρτίου! Κάτι χάλασε. :-)


    Πολλές ευχές, καλή συνέχεια με την Σαρακοστή μας!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Μπράβο για την ανάρτηση, δεν γνώριζα την έκδοση αυτή. Επειδή υπάρχει ένας βρώμικος πόλεμος των νεοπαγανιστών κατά της Εκκλησίας και επειδή αυτοί βασίζονται στην άγνοια, τη δική τους και των συμπολιτών μας (άγνοια ΚΑΙ της κλασικής φιλολογίας εκ μέρους τους), καλό είναι να ανατρέχουμε στις πηγές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Βρε Κουμουλάκι μου, έλεος!

    Πήγα στην Αυστρία και γύρισα, είδα τα χιόνια στις Αλπεις, πήγα στα χιονοδρομικά και συ ακόμα να αλλάξεις την άνάρτηση;
    Εδὠ είναι Ελλάδα, τα χιόνια έχουνε λιώσει!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Οι νεοπαγανιστές δεν έχουν απλώς άγνοια φίλε Μάρκο Τ
    έχουν ΜΙΣΟΣ ΜΕΧΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ, ΓΙΑ ΟΠΟΙΟΝ ΛΑΤΡΕΥΕΙ ΤΟΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟ, ΩΣ ΤΟΝ ΑΝΑΣΤΗΜΕΝΟ ΚΥΡΙΟ ΤΗΣ ΔΟΞΗΣ.
    ΟΣΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ, Ας ΕΤΟΙΜΑΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΑΝΕΛΕΗΤΗ ΑΝΑΣΚΟΛΟΠΙΣΗ, ΟΤΑΝ Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ, ΠΕΡΙΕΛΘΕΙ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥΣ.
    Η μαύρη αλήθεια είναι ότι έχει θρέψει το μίσος τους, το ΧΑΛΙ πολλών ρασοφόρων που έχουν κάνει ΤΗΝ κατάχρηση εξουσίας και οι οποίοι έχουν ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΕΙ ΖΩΕΣ ΕΠΙ ΑΙΩΝΕΣ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
    (οι παναιρετικοί παπικοί ειδικά είναι εξπέρ σε αυτό, ξεκινώντας από τις Σταυροφορίες, πηγαίνοντας στην Ιερά Εξέταση,συνεχίζοντας με σφαγή 300.000 Ορθοδόξων στη Σερβία κατά το β παγκόσμιο, με επικεφαλής ένα καρδινάλιο ΣΤέπινατς που τον αγιοποίησανε κιόλας οι θεομπαίχτες)
    Οι νεοπαγανιστές, δεν καταλαβαίνουν τη διαφορά ΟΡΘΟΔΟΞΊΑς ΑΠΟ ΑΙΡΕΣΗ και τους βλέπουν όλους τους χριστιανούς με το ίδιο κακό βλέμμα...
    Βλέπεις είμαστε και μακριά από τα χάλια των ειδωλολατρών ιερέων και η χρονική απόσταση, δημιουργεί εξιδανικεύσεις σε κείνους που εντυπωσιάζονται από τη δύναμη του Αρχαιοελληνικού Πνεύματος, που ήταν πνεύμα προδρομικό της λατρείας του Χριστού στην ουσία, για τις ψυχές τις καλοπροαίρετες.
    Δε λάτρευαν όλοι την πάνδημη Αφροδίτη στα αρχαία χρόνια, με το ίδιο μένος.
    ΉΤΑΝ ΚΑΙ ΠΟΛΛΟΙ που ελκύονταν από την Παρθένο Αρτέμιδα...
    Σ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Νάσαι καλά Μάρκο. Η Εκκλησία χρωστάει πολλά στους Απολογητές, παρά το γεγονός ότι ένας εξ΄αυτών, ο Τατιανός, αποκόπηκε ως αιρετικός.
    Το αστείο είναι βέβαια, πως όταν οι νεοπαγανιστές θέλουν να καταφερθούν εναντίον των Απολογητών, "πατάνε" πάνω στις θέσεις του τελευταίου, γιατί ο Τατιανός ήταν σκληρός απέναντι στην αρχαία σκέψη. Οι "Θεσσαλικές Εκδόσεις" πάντως, κέντρισαν το ενδιαφέρον μου και για άλλους τίτλους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. @ Ανώνυμο.
    Ομορφη η διατύπωση που κάνετε, πως:"...(η)δύναμη του Αρχαιοελληνικού Πνεύματος,(...) ήταν πνεύμα προδρομικό της λατρείας του Χριστού στην ουσία, για τις ψυχές τις καλοπροαίρετες. ".
    Αν είναι δυνατόν, δώστε κάτι παραπάνω για την τελευταία φράση σας, "ΉΤΑΝ ΚΑΙ ΠΟΛΛΟΙ που ελκύονταν από την Παρθένο Αρτέμιδα"
    Η αλήθεια είναι πως με κέντρισε το ενδιαφέρον.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. @ Σαλογραία.
    Σαλή μου, ξέρεις τι έπαθα με το χιόνι; Ξεχασα τις ρυθμίσεις στον κώδικα για την απενεργοποίηση.
    Δώσε με λίγο χρόνο να το ψάξω και θα σε κάνω το χατήρι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Φίλτατε Cummulus
    Δεν είμαι ο ειδικός γι αυτά τα θέματα.
    ΟΙ αρχαίοι Έλληνες πάντως από τα λίγα που έχω ακούσει ήταν ευλαβέστατοι άνθρωποι που νοιάζονταν για υπέροχους ναούς των θεών τους, ενώ δι εαυτούς οικοδομούσαν λιτές κατοικίες.
    Πήγαινε στο Γκουγκλ και ρώτα και για τις παρθένους Σίβυλλες...
    Επίσης ρώτα το Γκουγκλ τι ήτο η ραφανίδωσις -ως ποινή των Αρχαίων Ελλήνων, προς ανάξιους δασκάλους- για την οποία αναφέρει και ο Σαράντος Καργάκος σε κάποιο του βιβλίο...
    Σ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Θα πρότεινα η σελίδα να μείνει έτσι μέχρι το κατακαλόκαιρο, να μπαίνουμε μέσα να δροσιζόμαστε, και πες στο φίλο Θάνο, ότι δυσκολεύομαι πάντα να μπω στη σελίδα του ή να γράψω σχόλιο, τι κρίμα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή